Het is niet dat het thuis werd ontmoedigd. Het is ook niet zo dat ik nooit in aanraking kwam met verhalen of met muziek. Integendeel. Na de solfège lessen met blokfluit kwam zeven jaar pianospelen op de muziekschool. En boeken, fictie en vooral ook non-fictie werden verslonden. Maar het heilig vuur ontbrak.

Een enkele keer flikkerde het op. Bij mijn middelbare school eindexamen cabaret ontvlamde het in solo zang en toneel optredens. Soms zong ik met vrienden mee. Maar nooit dacht ik er serieus over om er iets mee te doen. Verder dan de bariton die kon inspringen bij de bassen én de tenoren in een koor (vele jaren bij Chantatouille) kwam ik niet.

Totdat ik rond mijn vijftigste eerst op zangles ging en ik leerde om nieuwe, mooiere klanten en tonen te produceren dan ik ooit voor mogelijk had gehouden. Niet veel later ging ik, puur uit nieuwsgierigheid, een cursus verhalen vertellen volgen bij de Nationale Vertelschool. En werd ik vervolgens de wereld van het vertellen binnen gezogen en belandde in het bestuur van de Stichting Vertellen.

De Combinatie dus

Zingen en vertellen liggen voor mij in elkaars verlengde. Zijn onlosmakelijk verbonden.Misschien wel twee kanten van dezelfde munt. Ik heb wel losse verhalen vertelt op festivals en op vertelpodia, maar ik kom altijd weer terug op de combinatie van zingen en vertellen. Alsof ik niet anders kan. Zingen en vertellen. Allebei gebaseerd op ritme en structuur, op het gebruik van uitgekiende spanningsbogen om de aandacht vast te houden, op het werken naar een apotheose om het publiek verlossing te geven. Belangrijk voor ons. Ik denk dat we zonder zang en muziek en verhalen minder mens zijn.

Maar wat doe ik er zelf mee? Ik heb bijna tien jaar het vertellen van verhalen gepropageerd als bestuurslid van de Stichting Vertellen. Daar ben ik eind 2019 mee gestopt om ruimte te maken voor andere zaken. Zie daarvoor Bewustzijn of Reizen.

Mijn eigen programma’s

Ik heb een programma geschreven rondom Schubert’s Winterreise. Schubert’s Winterreise verhaald is een programma van meer dan een uur, opgebouwd rondom 12 (later 14) van de 24 liederen uit deze cyclus. En tussen de liederen weef ik de verhalen. Ik vertel het verhaal dat de liederen verklanken, maar ook over de tijd van de romantiek, over de jong gestorven componist Franz Schubert en de vrijwel even jong gestorven dichter Wilhelm Müller, over wat romantiek nog steeds met ons doet, over hoe romantiek toen politiek beladen was en door de overheid werd bestreden, over de opkomende bourgeoisie en het belang van bladmuziek, en nog veel meer (concert in het Beauforthuis)

Een tweede programma is persoonlijker van aard: het wonderjaar 1958. Een programma waarin ik verhalen combineer met een bijpassend stuk muziek. Een verhaal over mijn ouders dat eindigt in een operette tango uit de tijd dat zij elkaar ontmoeten bij het dansen. Een ander verhaal over duistere zaken in de jaren dertig die ik terugvond in de boekenkast van mijn vader waar Randy Newman jaren later een bekend lied over maakte. Enzovoort.

En ik begeleid koren met verhalen die hun voorstellingen opluisteren en verduidelijken. Dat is altijd maatwerk, maar soms kan ik materiaal hergebruiken. Zo heb ik inleidingen op “the making of the drum” van Bob Chilcott en op “romancero gitano” van Mario Castelnuovo-Tedesco geschreven die ik verschillende keren heb uitgevoerd samen met een koor.

Publicatie

En een paar van deze teksten wil ik beschikbaar stellen voor breder gebruik. Zie daarvoor deze pagina.