Wat wordt bedoeld met de cognitieve revolutie?

Hariri schetst in zijn boek Sapiens een beeld van Homo Sapiens die zich weliswaar goed weet te handhaven in Oost Afrika maar die uit het midden Oosten wordt verdreven door Homo Neanderthaler. Pas vanaf 70.000 jaar geleden weten wij ons buiten Afrika te handhaven. Maar dan ook meteen goed. Binnen 30.000 jaar werd Europa bevolkt maar ook Australië. Boten, de olielamp, boog en pijlen en naalden (essentieel om goede kleding te maken) werden uitgevonden. Kunst, religie, handel en sociale stratificatie kunnen we betrouwbaar bewijzen in deze periode. Deze mensen waren cognitief even capabel als wij waren. Ze hadden eenzelfde soort van taal als wij.  Deze 30 millennia vormen de periode van de cognitieve revolutie.

In de archeologie wordt gesproken over het ontstaan van de moderne leefwijze (moderniteit). Mensen maken combinatie werktuigen (bijvoorbeeld werpsperen met een stenen punt, iets wat daarvoor nooit werd gedaan), passen zich vrijer (creatiever?) aan omstandigheden aan en plannen hun bezigheden, beginnen kunst te maken. Deze ‘moderne’ mens komen we voor het eerst tussen de 100 en 50 duizend jaar geleden in Zuidelijk Afrika tegen. Deze mensen verspreiden zich vervolgens vanuit Afrika over de hele wereld en zijn dan ook de voorouders van ons allemaal.

Maar wat vooral interessant is dat volgens de meeste archeologen deze moderne technologie niet mogelijk is zónder geavanceerde manieren om informatie over te dragen en te gebruiken. En dat doen deze mensen met een soort taal zoals wij die ook spreken. Waarbij het vertellen van verhalen niet alleen de manier is waarop de technologie wordt doorgegeven maar ook de manier is waarop de groep de eigen cultuur doorgeeft aan de volgende generatie. Die het geheugen van de mens enorm verdiept. En die ons bewustzijn mogelijk maakt.

Waar hebben we het over als we praten over het bewustzijn. Ik volg de “hard problem” definitie van David Chalmers (1995): “why there is something it is like to entertain a mental image, or to experience an emotion”. Mijn vertaling: Dat er iets is dat voelt als het koesteren van een mentaal beeld of het ervaren van een emotie. Een mentaal beeld (“mental image“) is een afbeelding in ons brein / geest / ziel van de buitenwereld en ook van wat wij denken of voelen. En wij ervaren dus “iets” dat ons voorkomt als “iets” dat deze afbeelding ervaart. Of dat er iets is dat een emotie ervaart.

Een ander belangrijk begrip is Meme. Deze term kent de jeugd vooral van de social media. Ik heb het over de technische term die Richard Dawkins (1976) bedacht om te beschrijven hoe cultuur zich voortplant. Zoals biologische “zaken” met genen tegelijk worden overgebracht vindt de overdracht van cultuur met memes plaats. Wat memes exact zijn is (uiteraard) onderwerp van gepassioneerde discussies, maar onze taal en spraak zijn in ieder geval memes. Gebaren, typische houdingen en dergelijke ook. Kleding? Ik denk het wel.

Meme is de eenheid van transmissie van onze cultuur. En de evolutie van cultuur gaat véél sneller dan de biologische variant! Op basis van een biologische ontwikkeling is geen cognitieve revolutie mogelijk. Op basis van memes wel!

Ik wil een aantal verhalen met jullie delen. Verhalen die je wat mij betreft mag gebruiken om een kooroptreden te begeleiden of als onderdeel van een optreden. Of iets anders. Het enige wat ik van je vraag is om mij te vermelden als auteur. En om mij te laten weten dat je een verhaal hebt gebruik.

Je mag een eigen draai aan de verhalen geven. Aanpassen aan de omstandigheden. Daar heb ik alle begrip voor. Ik heb in een enkel geval zelfs meerdere varianten in een verhaal opgenomen.

Schubert’s Wintereise verhaalt – Link

De naam is geen drukfout! Dit is mijn meest ambitieuze project. Al een aantal malen uitgevoerd in verschillende samenstelling waaronder solo door mij. Het verhaal van een jongeman en zijn dwaaltocht naar de ware liefde. En zo veel meer. Een belangrijk stuk in de muziekgeschiedenis, door mij van een verhaal voorzien om de uitvoering voor een groter publiek verstaanbaar en begrijpelijk te maken. leer hoe de romantiek uit het begin van de 19e eeuw nog steeds actueel is.

The Making of the Drum - Link

Dit verhaal heb ik verschillende keren gebracht bij een uitvoering van het koorstuk “the Making of the Drum” van Bob Chilcott. Een mooi en voor een amateurkoor best wel uitdagend werk waar ik een tekst voor heb geschreven om het stuk als geheel in te leiden en ook elk van de vijf delen (kort!) in te leiden. Dit verhaal is kort genoeg om niet af te leiden en voegt context toe die het publiek goed engageert bij de uitvoering.

Romancero Gitano - Link

Dit muziekstuk voor koor en gitaar van Mario Castelnuovo-Tedesco op teksten van Federico Garcia Lorca uit de bundel Romancero Gitano geeft de sfeer van Andalusië, de passie en de verborgen hartstochten uitstekend weer. En mijn tekst geeft net dat beetje achtergrond waardoor het publiek de uitvoering beter begrijpt. Ik heb een aantal links naar aanvullende informatie in de tekst opgenomen.

Songs of Travel – komt binnenkort

Ik heb voor een concert samen met een paar vrienden een inleiding voor Vaughan Williams “Songs of Travel” geschreven. De tekst gaat meer in op de tekst en de auteur daarvan dan op de muziek en de componist.

Verhaal over een lied - komt binnenkort

Ik heb een verhaal geschreven over een lied waarvan ik de naam in deze tekst niet verklap. Het is de bedoeling dat de aanwezigen na afloop minimaal een strofe van het lied zingen. Maar meer mag ook!

Me verplaatsen op een tweewieler met hulpmotor is mijn tweede natuur geworden. Op mijn 16e begon ik op een brommer, een toen al antieke Kreidler met geforceerde luchtkoeling maar wel met een 12 liter tank die in combinatie met een verbruik van 1 op 45 een enorm bereik garandeerde. Al rondrijdend groeide mijn liefde voor de een-spoor. Op de dag dat ik 18 werd had ik mijn eerste rijles, op een Yamaha XS650 met 100 kilo aan instructeur achterop zittend. Aan oortjes in deden we toen niet!

Vijf maanden later had ik mijn rijbewijs (zeven lessen en daarna drie maanden wachten tot je op mocht; eerste keer geslaagd) en binnen een maand had ik een Kawasaki Z650 onder mijn kont. Niet die nieuwe tweepitter maar de echte kleine Z1 van toen. Een sportieve 4 cylinder en achteraf bezien mag ik blij zijn dat dit goed is gegaan. Je eerste jaar is het gevaarlijkst en daar weet ik alles van.

Tegenwoordig mag dat niet meer, je rijbewijs halen en meteen met 60+ pk’s over de weg rauzen. Wat vermogen betreft ben ik er in de loop van de jaren niet op vooruit gegaan. In de jaren zeventig was 60+ een sportief pk getal, 10 jaar later kon je nog meekomen, en nu moet ik het toch vooral van het betere bochtenwerk hebben. Waar het bij motorrijden natuurlijk ook om gaat!

Ik ben nu al aan mijn derde motor toe. Ja, ik doe lang met mijn spullen. Die eerste werd dus in 1977 gekocht . De tweede in 1981 nadat ik de Kawa frontaal tegen de Ford Transit van een Franse mevrouw had geparkeerd. Die daar volgens de rechter alle schuld aan had overigens. De vertegenwoordiger van de verzekering vertelde mij dat dit een zeldzaamheid was in Frankrijk. Een tweedehands Suzuki GS750 die door de eerste eigenaar dermate slecht was behandelt dat ik al drie keer de koppakking heb moeten repareren.

Die tweede motor heb ik nog steeds. Onderhand meer dan 160.000 kilometers mee gereden maar de betrouwbaarheid hield niet meer over. Daarom heb ik in 2006 nummer drie gekocht, om het woon-werk verkeer weer een dagelijkse bezigheid te maken en geen avontuur met onduidelijke afloop. Lang doen met je spullen, dat vind ik een positieve waarde, overigens. Al ligt het blok van de Soes al een tijd op de werkbank omdat ik er maar niet aan toe kom na de laatste reparatie van een lekkende koppakking het pakket weer in elkaar te zetten.

En nu dus nummer drie, een Honda Deauville (2e generatie). Eindelijk weer een nieuwe fiets. Daar heb ik een aantal blogs over geschreven. Daarnaast wil ik ook mijn observaties over het verkeer in het algemeen met je delen.

We hebben drie jaar in de Verenigde Staten gewoond, en dat gaat je niet in je kouwe kleren zitten! Hieronder links naar nieuwsbrieven die ik in die tijd heb geschreven om vrienden en kennissen een beeld te geven van hoe het is om in dat land te wonen en te werken.

Chicago (including Western suburbs) newsletter

• De eerste nieuwsbrief: newsletter1
• Newsletter #2 gaat over de essentie van kantoorleven: de kwaliteit van de koffie
• De 3e nieuwsbrief gaat over hoe toen internet de toekomst was. Voorspellen is niet simpel!
• Toen kwam 3b over wat je écht nodig hebt in Amerika
• De 4e nieuwsbrief is de eerste over werken in de V.S.
• Nieuwsbrief 5 gaat over de mores op de werkplek
• En de volgende, uit april 2000, gaat verder over de werkmoraal
• En daarna gaat het over het eigen huis
• en nr. 8 over Chicago
• Om in september 2000 dat onderwerp af te ronden
• Nummer 10 gaat over de daarop volgende verkiezingen
• Bigger is better
• Onderwerp 12 is de Winter
• Nummer 13 gaat weer over het werk
• En dan gaat het over 9-11
• Taal
• De Trein
• De 17 nieuwsbrief is de eerste over de wolkenkrabber, een spannend feuilleton
• waarvan hier de 2e aflevering
• Nummer 3
• En Wolkenkrabber nr. 4
• Daarna gaan we het over het Onderwijs hebben
• En tenslotte over Taal en Cultuur en waarom Nederlands zich daarin altijd overschatten